پیامبر اکرم (ص):من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه (مجلسی -بحارالانوار ج8ص368وباب ح41(

 

دو نحو مردن متصور است مردن در زمان جاهلی و مردن در زمان نبوت پیامبر اکرم (ص)که دوره حیات معنوی بشر است .انسانی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد مردن او مردن جاهلیت است البته حیات ومردنش هر دو جاهلی است اما اینکه چرا فقط بر سر مسئله مرگ تکیه شده ونسبت به جنبه حیات اشاره نشده نکات متعددی است از جمله:1-این شخص گویا دوره حیاتش را قبل از بعثت گذرانده واز بعثت ونبوت بهره مند نشده است.2-معنای دقیق تر اینکه ما دو موت ودو حیات داریم موت جاهلی -موت معنوی -حیات جاهلی وحیات معنوی یعنی فرد یا با حیات معنوی انتقال می یابد یا با حیات جاهلی .حیات معنوی یعنی فرد تحت ولایت نبی رشد یابدواما بر اساس ظاهر روایت در حیات جاهلی فرد بهره ای از دین واسلام نبرده است . انسانی که با حیات معنوی زندگی میکند مرگ برای او به منزله کمال است ولی انسانی که با جاهلیت زیسته مرگ را به منزله فنا ونابودی میداند . 3-ودر آخر مهمتر از همه اینکه فراعنه وسردمداران کفر وظلم تنها ادعاهایی درباره تحول حیات بشر دارند اما در باره موت هیچ ادعایی ندارند اما انبیا نه تنها موت انسان را متحول میکنند بلکه مهمترین دعوت آنها تحول در موت وبعد از موت بوده است کسی که به امامش راه یابد موتش متحول میشود .